සොරුන්ගෙත් සොරුන් වූ ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂකරුවන්

ඉංග්‍රීසි භාෂාව වර්ථමාන ලෝකයේ වඩාත්ම ප්‍රචලිත ජාත්‍යන්තර භාෂාව වශයෙන් හැඳින්විය හැක. ඉංග්‍රීසි භාෂාව පරිනාමය වී ඇත්තේ ක්‍රි.ව. 5 වන සියවසේ දී මහා බ්‍රිතාන්‍ය දූපත් වල නැගෙනහිර වෙරළ තීරයේ වාසය කළ ඇන්ග්ලෝ-සැක්සන්වරුන්ගේ  භාෂාවෙනි. එම භාෂාව "පැරණි ඉංග්‍රීසි බස" (Old English) නම්වේ  පැරණි ඉංග්‍රීසිය  තුලට නෝවේජියානු භාෂා ලක්ෂණ එකතු වී තිබෙනුයේ පසු කාලීනව සිදුවූ වයිකිංවරුන්ගේ ආක්‍රමණ හේතුවෙනි.

එංගලන්තයට 1066 දී ප්‍රංශයේ නෝමැන්ඩි ප්‍රදේශයෙන් එල්ල වූ නෝමන් ආක්‍රමණයෙන් පසුව නෝමන් ප්‍රංශ වචන සහ අක්ෂර රීති එකතුවී "මධ්‍යතන ඉංග්‍රීසි බස" (Middle English) යනුවෙන් හැඳින්වෙන විලාශයට ඉංග්‍රීසිය පරිනාමය වී ඇත. 

පසළොස් වන සිය වසේ එංගලන්තයේ ඇතිවූ "මහා ස්වර විපර්යාසය" (The Great Vowel Shift)යනුවෙන් හඳුන්වන උච්චාරණ වෙනස්කම් සමග "නූතන ඉංග්‍රීසි බස" (Modern English) මතුව ඇත.

ඉංග්‍රීසි ශබ්ද කෝෂ ඉනිහාසයයේ හමුවන මුල්ම මුලාශ්‍රය 1255 දී ඉංග්‍රීසි ගුරුවරුන් එකතු කරනා ලද වචන ලැයිස්තුවකි. නමුත් එම වචන ලයිස්තුව එවකට භාවිතය පැවති ලතින් වචන එකතුවකි. සිංහල බසෙහි මුලය  සංස්කෘත සහ මගධ භාෂා වන්නාක් මෙන් ඉංග්‍රීසි බසෙහි මුලය ලතින් කරා යොමුවෙයි. 

රොබට් කෞඩ්රි

ශබ්ද කෝෂයක ස්වරුපගත මුල්ම ඉංග්‍රීසි වචන ලැයිස්තුව වන "Table Alphabeticall" සම්පාදනය කර ඇත්තේ රොබට් කෞඩ්රි (Robert Cawdrey) නම් පඬිවරයකු විසිනි. එම ලයිස්තුවේ 17 වන ශත වර්ෂයේ මුලදී භාවිතා කරනා ලද ඉංග්‍රීසි වචන 2500 ක පමණ ප්‍රමාණයක් මෙහි අකාරාදී ආකාරයෙන් එකතු කර තිබිණ.ඉංග්‍රීසි ගුරුවරැන් විසින් විවිධ වචන එකතු එළිදක්වමින් සිටි යුගයක ක්‍රමානුකුල ශබ්දකෝෂයක අවශ්‍යතාව මතුකළ වියතා රිචර්ඩ් මල්කාස්ටර් (Richard Mulcaster) නම් වෙයි. ඔහුගේ මගපෙන්වීමේ ප්‍රථිපලයක් ලෙස 1604 වසරේදී කෞඩ්රිගේ ශබ්දකෝෂය කෙරුණු බව වාර්තා ගතව තිබේ.  නමුත් රොබට් කෞඩ්රිගේ ශබ්දකෝෂයේ "මුල් පද" සියයට අනුවක ට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් ඉන් වසර අටකට පෙර 1596 වසරේ එඩ්මන්ඩ් කුට් (Edmund Coote)  විසින් සම්පාදනය කරනා ලද The English Schole-Maister පොතෙහි අමාරු වචන සුචියෙන් සොරකම් කරනා ලද බව ශබ්දසංග්‍රහ විද්‍යාව (lexicography) පිලිබඳ වියතුන්ගේ අදහසය. 

නව ශබ්දකෝෂ සඳහා පැරණි ශබ්දකෝෂ වලින් සටහන් සොරකම දිගින් දිගටම ගලාගෙන ගොස් ඇත. වසර 1616 දී ජෝන් බුලොකාර් විසින් සම්පාදිත "An English Expositor" හි කෞඩ්රිගේ පොතෙන් බොහෝ සටහන් සොරකම් කර ඇත. අනතුරුව රොබට් කෞඩ්රිගේ පුත්‍රයා විසින් සිදුකරනා ලද සංශෝදනයේදී ජෝන් බුලොකාර්ගේ සටහන් නැවත සොරකම් කර ඇත. 

වසර 1656 දී තෝමස් බ්ලන්ට් (Thomas Blount ) විසින් එවක තෙක් සම්පාදිත විශාලම ශබ්දකෝෂය වන Glossographia එළිදැක්වීය. ඉන් දෙවසරක අවෑමෙන් මහා කවි ජෝන් මිල්ටන්ගේ බෑණනුවන් වූ එඩ්වඩ් ෆිලිප්ස් විසින් බ්ලන්ට් ගේ බොහෝ සටහන් රැගෙන A New World of English Words සම්පාදනය කර ඇත.

ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂ මුල් යුගයේදී සම්පාදනය කර තිබෙන්නේ ස්ත්‍රී පක්ෂයේ දැනුම වර්ධනය පිණිසය. ස්ත්‍රීන් විධිමත් අධ්‍යාපනයක් සඳහා යොමු වීමක් නොතිබුණු එකල ඔවුනට ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරයේ තිබු ලතින් වචන තේරුම් ගැනීමේ අපහසුව මග හැරවීම සඳහා වියතුන් සහ ගුරුවරුන් විසින් මේවා එළිදක්වා ඇත. 

දහසය වන සියවසේ ආරම්භ කරනා ලද ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂකරණය දාහත සහ දහ අටවන සියවස්හි ක්‍රමානුකුල සීග්‍ර වර්ධනයක් අත්පත් කරගෙන තිබේ. මෙලෙස සීග්‍ර වර්ධනයක් ඇතිවීමට හේතු වී ඇත්තේ ශබ්දකෝෂ යහමින් මුදල් උපයන ව්‍යාපාරයක් බවට පත් වීමය. පසු කාල වල ධනවත් මුද්‍රණ කරුවන් වියතුන් ගෙන සැදි කතෘ මණ්ඩල පිහිටුවා ව්‍යාපාරික මට්ටමෙන් ශබ්දකෝෂ ප්‍රකාශයයට පත්කිරීම අරඹා තිබේ.

මුලාශ්‍ර 

ඉංග්‍රීසි ශබ්ද කෝෂ උපත සහ ව්‍යාප්තිය - ආචාර්‍ය පී. බී. සන්නස්ගල 

http://engdictionaries.blogspot.com/2011/10/four-and-half-centuries-of.html

http://www.bl.uk/learning/timeline/item126632.html

http://ejbe.libraries.rutgers.edu/index.php/jrul/article/view/782/2005%20

https://si.wikipedia.org/wiki/ඉංග්%E2%80%8Dරීසි_භාෂාව